درخت مسواک

درخت مسواک ,درخت مسواک چیست؟,درخت مسواک چوبی,درخت مسواک اسم,درخت مسواک نام,درخت مسواک در ایران,درخت مسواک روازاده,نام درخت مسواک چیست,چوب درخت مسواک چیست

توضیحاتی در مورد درخت مسواک

درخت مسواک، چوج (نام علمی: Salvadora persica)، شناخته می‌شود، اراک (به عربی: الأراک)، (به هندی: پیلو)، درختی است همیشه سبز که از چوب آن مسواک می‌سازند. ارتفاع درخت اراک بین دو تا پنج متر است. شاخه‌های آن باریک و گرد، و برگ‌های آن به خاطر وجود مادهٔ روغنی سبز رنگ، درخشان است، و شیره‌ای به رنگ زرد مایل به سبز روشن از آن خارج می‌شود. از گل آن میوه‌ای شبیه به گیلاس بدست می‌آید که به صورت خوشه و خوردنی است. آب و هوای گرم و استوائی محل مناسبی برای رشد این درخت است. درخت اراک در مناطقی از ایران، حبشه، سودان، عربستان، مصر، هند، یمن یافت می‌شود. مهمترین نواحی رویش آن در ایران لار، بندرعباس، میناب، مکران و چاه بهار است.در این مطلب از سایت جسارت در مورد درخت مسواک صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.نام های دیگر شجره السواک، درخت شور، درخت شوره، حمض، چوج، سواک

میوه درخت مسواک

میوهٔ درخت اراک را هنگامی که سبز است خمط و جهاض می‌نامند و هنگامی که برسد سیاه می‌شود و به آن وجهاد و بریر و مرد و کباث گویند.

خواص دارویی درخت مسواک

چوب درخت اراک حاوی تانن، ترکیبات گوگردی، ترکیبات ایزوتیوسیاناید، سنجرین، کلر، کلراید، سیلیکا، تری میتل آمین، فلورین، فلوراید، سیلیس، سیلیسیم، بی‌کربنات سدیم می‌باشد که این مواد دندان‌ها را سفید و ضد عفونی و پاکیزه می‌کنند، از پوسیدگی دندان و به وجود آمدن پلاک و خون‌ریزی لثه جلوگیری کرده و باعث تقویت لثه و استحکام دندان می‌شوند. چوب درخت اراک دارای مواد خوشبو کنندهٔ روغنی است که دهان را خوشبو می‌کند. اسید انیسیک موجود در چوب درخت اراک به دفع خلط از سینه کمک می‌کند، اسید اسکوربیک و مادهٔ سیتوسیترول موجود در چوب این درخت اراک باعث تقویت شریان‌های خونی غذارسان به لثه، می‌شوند. وجود ماده‌ای به نام انثرالیتون در چوب درخت اراک در تقویت اشتهای غذا خوردن و تنظیم حرکت روده‌ها مفید است.

چوب درخت مسواک

مسواک قطعه چوبی از درخت اراک است . به چوب مسواک نیز معروف است که برای تمیز کردن دندان‌ها به خصوص در بین مسلمانان به کار می‌رود.

تاریخچه درخت مسواک

بیش از هزار و چهارصد سال است که مسلمانان به دستور طبّ اسلامی با چوب خوشبوی اراک مسواک می‌کنند. مطالعات بالینی نشان داده‌است که استفاده مداوم از گیاه مسواک موجب کاهش تشکیل پلاک دندان و استحکام دندان‌ها و جلوگیری از رنگی شدن دندان‌ها و رشد باکتریهای دهان می‌شود. چوب مسواک حاوی مقادیر زیادی از کلرورها بخصوص کلرور سدیم، فلوئور، سیلیکا، گوگرد، رِزین، ویتامین ث و مقادیر کمتری تانن فلاونوئید و است که نقش مؤثّری در جلوگیری از پوسیدگی دندان و ضدّ عفونی و سفیدتر کردن دندان‌ها دارند.خمیر دندانهای کنونی بر گرفته از مواد حاوی این چوب مسواک ساخته شده‌اند. ویتامین ث موجود در مسواک در درمان عفونت‌های دهان و خون‌ریزی مؤثر است. 

مسواک زدن

از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است: مسواک زدن، دهان را پاک و پروردگار را راضی می‌نماید. اگر بر امت من سخت نبود حتماً به آن‌ها دستور می‌دادم که با هر وضویی مسواک بزنند.

درخت مسواک یا اراک

نام قرآنی این گیاه خَمط و نام عمومی آن در زبان انگلیسی Salvadora است. درختچه ای است بدون خار و تیغ از خانواده چوج (Salvadoracea) که به درخت انار شباهت دارد و ارتفاع آن به 2 تا 6 متر می رسد. قسمت مورد استفاده آن ریشه است. خواص درمانی: ضد پلاک دندانی، ضد میکروب، ضد التهاب و کاهش دهندۀ کشش سطحی است. ریشه این گیاه ترکیبات تری متیل آمین، آلکالوئید سالوادورین کلرور سدیم، فلوئور، سیلیکا، گوگرد، رزین ویتامین C، تانن، ساپونین، فلاونوئید و بتا سیتوسترول دارد. اثر تحریکی ملایمی که پس از مصرف چوب تازه اراک روی لثه ها ایجاد می شود، به دلیل وجود تری متیل آمین و سالوادورین است. تری متیل آمین توانایی تغییر کشش سطحی را نیز دارد که این امر به عدم تجمع ذرات مواد غذایی در بین دندان ها کمک می کند. کلرور ها نقش یک ضد عفونی کننده ملایم را بازی می کنند و اثر فلوئور نیز واضح است و در مرحله شکل گیری و نمو دندان ها نقش داشته و اسید انیسیک به دفع خلط از سینه کمک میکند. سیلیکا در سفید کردن دندان ها نقش اساسی دارد و گوگرد نیز ضد میکروب است. ویتامین C هم به طور وسیعی در عفونت های دهان و خونروی از لثه مصرف می شود. سایر ترکیبات موثر گیاه نیز آثار ضد التهابی و ضد میکروبی دارند.

نماز و مسواک زدن

پیامبر گرامی اسلام فرموده است: «رَکعَتانِ بــِسواکٍ اَفضَلُ مِن سَبعینَ رَکعهً بِغَیرِ سواکٍ وَ دَعوَهً فی السّرِ اَفضلُ من سَبعینَ دعوهً فی العلانیهِ و صدقهً فی السّرِ اَفضلُ مِن سَبعینَ دَعوهً فی العلانیهِ.» دو رکعت نماز با مسواک برتر از هفتاد رکعت بدون مسواک، یک دعای نهان برتر از هفتاد دعای آشکار و یک صدقه نهان برتر از هفتاد صدقه آشکار است (نهج الفصاحه حدیث 1669،مترجم ابوالقاسم پاینده) نام درخت اراک (خمط) در آیه 16 سوره مبارکه سبا آمده است: «فَاَعرضوا فَاَرسَلنا علیهم سَیلَ العَرِمَ و بَدّلناهُم بِجنَّتَیهِم جَنَّتینِ ذَواتَی اُکُلٍ خَمطٍ و اَثلٍ و شَیءٍ مِن سِدرٍ قَلیلٍ» ولی روی بگرداندند، پس سیل عرم را به سویشان سرازیر کردیم و دو باغستانشان را به دو زمین خشک مبدل ساختیم، که جز خوراکی تلخ و اثل (شورگز یا گزماره) و مختصری سدر نمی رویانید. خَمط را مترجمان انگلیسی قرآن معمولا به معنای درختی که میوه ای تلخ دارد آورده اند. اما بسیاری از مفسران و مترجمان عربی، فارسی و اردو آن را اراک (عربی،فارسی) و پیلو(اردو) معنی کرده اند. اراک که در عربی شجرهالسواک نامیده می شود از درختان مهم عربستان است و اغلب از شاخه و ریشه آن برای مسواک استفاده می کنند. اخیرا بهره برداری از این درخت برای استفاده از عصاره چوب آن در خمیر دندان، توجه صنایع اروپایی و آمریکایی را شدیدا به خود جلب کرده است. همان طور که در فوق اشاره شد ترکیباتی که در گیاه وجود دارد برای تمیز کردن و براق کردن دندان ها موثر است. میوه اراک خوراکی است. این میوه طعم روغن خردل را دارد از این رو گاهی این درخت را به انگلیسی خردل (Mustard) می نامند. درحالی که خردل عبارت از Brassica nigra یا Sinapisnira است. میوه اراک ملین و مقوی است و در معالجه بواسیر، بیماری طحال، تب، جذام و دفع کرم، نافع است. درخت اراک مانند درختان کهن و تنومند دیگر چون سدر و گز درختی است بسیار محکم. از این رو احتمال باقی ماندن آن بعد از سیل بسیار زیاد است و این است آنچه خداوند در سوره سبا در این باره فرموده است.

همه چیز درباره چوب درخت مسواک

بیش از دویست تحقیق مختلف بر روی مواد و اثرات جالب چوب مسواک انجام گرفته که از خواص منحصر به فرد آن خبر می‌دهد. پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه واله و سلم)، اولین معرف و توصیه کننده‌ی این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده‌اند؛ در حالی که قبل از آن مسواکی وجود نداشته است و این بسیار جالب است. درخت مسواک در حقیقت درختچه ای است به ارتفاع متوسط 3 متری که شاخه های زیادی دارد و این شاخه‌ها به سمت زمین خمیده هستند و دارای پوستی نسبتاً شفاف، به رنگ سبز کمرنگ تا تقریباً سفید می‌باشند. مناطق مهم رویش گیاه در جهان جنوب آسیا، ایران، مصر، هندوستان و حبشه می‌باشد و مهم‌ترین نواحی رویش آن در ایران لار، بندرعباس، میناب، مکران و چاه بهار است. ترکیبات مهم مهم‌ترین ترکیبات ریشه، ساقه و برگ گیاه شامل فلاوونوئیدها، ساپونین، تانن، ترکیبات گوگردی، بنزیل ایزوتیوسیانات، ترکیبات کلراید، فلوراید، کلسیم و سیلیسیم می‌باشد.

اثرات درخت مسواک

 * اثر دترجنت (پاک‌کنندگی و ضد جرم دندان) کلراید قابل توجه موجود در چوب مسواک به عنوان یک دتر جنت قوی عمل نموده و از ایجاد جرم روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند؛ به همین دلیل افرادی که به طور طولانی از چوب مسواک استفاده می‌کنند (بعضی کشورهای عربی مانند عربستان سعودی) اصولاً دندان‌های سفیدی دارند. * اثر ضد پوسیدگی دندان فلوراید قابل توجه به همراه ترکیبات گوگردی، تاننی و ایزوتیوسیاناید موجود در گیاه مسواک باعث خاصیت قوی ضد پوسیدگی دندان در ساقه های گیاه شده است. کلیه‌ی اثرات ذکر شده با مکانیسم‌های مربوطه پس از تحقیقات زیادی که در نقاط مختلف جهان صورت گرفته تایید شده که خلاصه ای از آن‌ها به شرح زیر است. تحقیق یکی از دانشمندان انگلیسی بر روی افراد مسن عربستان سعودی نشان داد که اکثر آن‌ها از دندان‌هایی سالم و سفید برخوردارند و دارای کمترین بیماری‌های دهان و دندان می‌باشند. این افراد از کودکی از چوب مسواک استفاده کرده بودند؛ بنابراین احتمالاً استفاده از چوب مسواک و موضوع مذکور قوت گرفت. برای بررسی بیشتر و اثبات قطعی این مسئله دو گروه از دانش آموزان دو شهر عربستان که در یکی از چوب مسواک استفاده چندانی نمی‌کردند و اکثراً خمیر دندان‌های خوب و استاندارد مصرف می‌کردند و در دومین شهر که نسبت به استفاده از چوب مسواک تعصب داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند. تحقیق در مورد دندان‌های سالم، تعداد دندان‌های پوسیده و پیوره و یا مشکلات دیگر دهان و دندان در آن‌ها نشان داد دانش آموزانی که از چوب مسواک استفاده می‌کنند دارای وضعیت کاملاً بهتری از هر نظر نسبت به شهر دیگر داشتند. این بررسی نشان داد که مصرف چوب مسواک به خصوص در طولانی مدت می‌تواند در بهداشت دهان و دندان اثرات ایده آلی داشته باشد. اثر ضد زخم چوب مسواک مربوط به وجود فلاوونوئیدها و تانن های موجود در آن است. گرچه ترکیبات دیگری در این مورد دخالت دارند و مسلماً موثر می‌باشند، ولی دو دسته مواد مذکور که اثر ضد زخم آن‌ها قوی می‌باشد، علت اصلی این خاصیت هستند تحقیق جالب دیگری در این زمینه انجام شد؛ به این نحو که در یک گروه چوب مسواک به مدت چند دقیقه در دهان قرار گرفت و در گروهی دیگر از لاستیک‌های بی اثر استفاده گردید. پس از حدود 5 دقیقه بزاق دهان هر دو گروه جمع آوری شد و با روش HPLC به طور دقیق مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ترکیبات بزاق دو گروه کاملاً متفاوت است؛ به این معنا که در بزاق دهان افرادی که چوب مسواک داشتند تعدادی از مواد، املاح و یون‌های بسیار با ارزش که می‌توانند با چندین مکانیسم آثار بسیار جالب و مثبتی در جهت جلوگیری از بیماری دهان و دندان بر جای گذارند، و جود داشت. این تحقیق نشان داد که مواد موجود در چوب مسواک به راحتی و در زمان بسیار کوتاه در بزاق حل می‌شوند، در حالی که مواد موثر بسیاری از گیاهان نمی‌توانند به این سرعت در بزاق دهان حل شوند. حتی یک آزمایش ساده می‌تواند این مسئله را تایید کند. در صورتی که پوست چوب مسواک را برداریم و آن را در یک استکان آب قرار دهیم، می‌بینیم در مدت کوتاهی موادی از ساقه در آب حل شده و آب کاملاً کدر می‌شود. اگر به ته استکان نگاه کنیم املاح حل شده از چوب مسواک را مشاهده می‌کنیم. تجزیه‌ی این مواد، ترکیبات ارزشمندی را که در بزاق حل می‌شوند، نشان می‌دهد. تحقیق دیگری در مورد اثر ضد میکروبی و ضدعفونی کننده‌ی چوب مسواک در مقایسه یا خمیردندان‌های خوب دنیا انجام شد؛ به این صورت که در تعدادی از افراد قدرت ضدمیکروبی و ضدعفونی کننده‌ی بزاق پس از استفاده از خمیر دندان در زمان‌های مختلف اندازه گیری شد. در تحقیق جداگانه ای گروه دیگری که از چوب مسواک استفاده کرده بودند، مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که خاصیت ضدمیکروبی چوب مسواک از لحظه‌ی ورود به دهان شروع می‌شود و به مدت طولانی دوام دارد؛ در حالی که دوام خمیر دندان‌ها بسیار کوتاه بوده و قابل مقایسه با چوب مسواک نیست. یک تحقیق بسیار ارزشمند و جالب در مورد ماده‌ی موثر چوب مسواک به نام بنزیل ایزوتیوسیاناید نشان داد که این جسم پس از ورود چوب مسواک به دهان در بزاق حل می‌شود. این ماده با یک اتم اکسیژن هیدروژن پراکسید (H2 O2) که از فعالیت میکروارگانیسم های دهان حاصل می‌شود ترکیب شده و تولید آب معمولی و ترکیب جدید اکسید بنزیل ایزوتیوسیاناید می‌کند. در این عمل اضافه‌ی آب اکسیژنه (هیدروژن پراکساید) موجود در بزاق خنثی شده و آسیب به بافت‌های مخاطی دهان را کاهش می‌دهد. همزمان ترکیب جدید اکسید بنزیل ایزوسیاناید تولید می‌شود که قدرت ضدعفونی کننده‌ی آن از بنزیل ایزوتیوسیاناید قوی‌تر است. دانشمندان قبلاً به این نتیجه رسیده بودند که ترکیب بنزیل ایزوتیوسیاناید به مقدار کم و به طور طبیعی توسط غدد بزاقی در دهان ترشح می‌شود و این یکی از اعجازهای درخت مسواک می‌باشد که در نوع خود منحصر به فرد است. بیش از دویست تحقیق مختلف بر روی مواد و اثرات جالب چوب مسواک انجام گرفته که از خواص منحصر به فرد آن خبر می‌دهد. پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه واله و سلم)، اولین معرف و توصیه کننده‌ی این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده‌اند؛ در حالی که قبل از آن مسواکی وجود نداشته است و این بسیار جالب است. کلراید قابل توجه موجود در چوب مسواک به عنوان یک دتر جنت قوی عمل نموده و از ایجاد جرم روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند

کاشت درخت مسواک

با توجه به رشد سریع مصرف چوب مسواک در جهان لازم است این درخت مانند محصولات کشاورزی دیگر در باغات چوب مسواک کاشته گردد هم اکنون درخت مسواک در جنوب ایران به وفور یافت می شود اما با برداشت بی رویه و غیر اصولی آسیب جدی به این گونه مهم و باستانی خواهد رسید نحوه تکثیر درخت مسواک : برای تکثیر گیاه مسواک از قلمه های نیمه رسیده یا به اصطلاح نیمه خشبی استفده میکنند. این نوع قلمه ها از این گیاه را در دمای ۱۸ درجه سانتی گراد در بستری بز ماسه ریشه دار می کنند و پس از ریشه دهی در محل مورد نظر کشت می کنند. بذور این گیاه نیز پس از خورده شدن توسط انسانها و حیوانات در طبیعت منتشر می شود و از این طریق نیز ازدیاد می یابد.(1) هم اکنون در کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس و پاکستان و هندوستان کشاورزان در باغات خود این درخت مقدس را کاشت نموده و سود بسیار خوبی هم می برند. با مطالعه ای که فروشگاه چوب مسواک در مورد باغات درخت مسواک انجام داده ، نمونه فیلم ها و مستندات این باغات به مرور در این مطلب قرار خواهد گرفت خواهشمند است دانشمندان و محققان ما را در تکمیل این مطلب یاری نمایید. در کشور های عربی حاشیه خلیج فارس درخت چوب مسواک را به روشی جدید کاشت می نمایند که در این روش ریشه درخت که به عنوان چوب مسواک استفاده می گردد کاملا صاف میباشد و برای بیرون آوردن ریشه نیازی به کندن زمین نیست و ریشه درخت مسواک کاملا سالم و صاف برداشت می گردد.

درخت مسواک و اثرات ضد میکروبی

اثرات ضد میکروب قسمت‌های مختلف گیاه مسواک به علت دارا بودن تانن، ترکیبات گوگردی و ترکیبات ایزوتیوسیانات دارای اثر ضدمیکروبی قوی و گسترده بر روی انواع میکروارگانیسم ها است. ده‌ها تحقیق در جهان نشان داده است که این اثرات به خصوص در مورد میکروارگانیسم های غیر هوازی مانند استرپتوکوکوس موتانس، که باعث پوسیدگی دندان می‌باشد، انتخابی و ایده آل است. * اثر ضد زخم اثر ضد زخم چوب مسواک مربوط به وجود فلاوونوئیدها و تانن های موجود در آن است. گرچه ترکیبات دیگری در این مورد دخالت دارند و مسلماً موثر می‌باشند، ولی دو دسته مواد مذکور که اثر ضد زخم آن‌ها قوی می‌باشد، علت اصلی این خاصیت هستند.