پل خواجو +تاریخچه و عکس

پل خواجو اصفهان،پل خواجو تاریخچه،تاریخچه پل خواجو اصفهان،پل خواجو+عکس،پل خواجو مالزی

مکانهای دیدنی اصفهان

سی سه پل , پل خواجو , منارجنبان , مدرسه چهارباغ , کاخ هشت بهشت , عالی‌قاپو , چهل ستون , مسجد شیخ لطف الله

پل بابا رکن الدین یا پل خواجو، در شهر اصفهان و بر روی رودخانه زاینده‌رود در شرق سی وسه پل قرار دارد. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است .پل خواجو را پل شاهی و بابا رکن الدین و شیراز و حسن آباد هم نامیده‌اند و از بناهای شاه عباس دوم صفوی است که در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا شده‌است. درازای پل ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر است . این پل را به نامهای دیگری نیز خوانده‌اند ولی به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو بنام است .به گفته برخی قبلا در زمان قاجاریه طبقه دیگری روی پل بوده که توسط حاکم آن زمان قاجار که نامش نا معلوم است تخریب شده است .
پل خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پلهای زاینده رود مشهورتر است . پل خواجو که در دوران صفوی یکی از زیباترین پلهای جهان به شمار می‌رفت ، بیشتر به منزله سد و بند بوده‌است . در میان هریک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است . این ساختمان که (شاه نشین) نامیده می‌شود در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی بر روی دریاچه مصنوعی به این مکان فراخوانده می‌شدند .در گوشه‌های ضلع شرقی پل خواجو دو شیرسنگی وجودداردکه ظاهرا” نمادسپاهیان بختیاری ومحافظ اصفهان در عصرصفویه هستند . پل خواجو دارای ۲۴ دهانه‌است که از مکعب‌های به دقت تراش‌خورده ساخته شده و در بخش میانی ، با سدهای چوبی برای گرفتن جلو رودخانه مسدود گردیده‌است .۱۳۸۸ با این‌که در حفاظت و مرمت آثار تاریخی، اصلی به نام حفظ اصالت و سندیت طرح و ماده تشکیل‌دهنده اثر وجود دارد ولی دست‌اندرکاران جمهوری اسلامی در سال  با تعویض سنگ‌های قدیمی پله‌ها با سنگ‌های جدید به اصلیت این بنای اصیل ایرانی آسیب زدند . شعرای اصفهان درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سروده‌ها زیبایی‌های آن را ستوده‌اند . از جمله این سروده‌ها قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روزهای جشن و چراغانی در کنار این پل است . به نوشته تاریخ نگاران و پژوهشگرانی که درباره سلسله صفوی بررسی کرده‌اند، هدف شاه عباس دوم از ساختن پل خواجو پیوند دادن دو محله خواجو و دروازه حسن آباد با تخت فولاد و راه شیراز بوده‌است . گردشگران و جهانگردانی که در دوره‌های گوناگون به اصفهان آمده‌اند ، زیبایی‌های پل خواجو را ستوده ، آن را در زمره شاهکارهای جاودانه معماری ایرانی و اسلامی به شمار آورده‌اند .

یکی از معروفترین و پربازدیدترین محل های تاریخی در ایران در شهر اصفهان قرار دارد و نام آن پل خواجو است.قابل ذکر است که اطراف پل خواجو مانند قدم در ايام بهار و تابستان و روزهاى تعطيل، محل گردشگاه عموم اهالى است و بعضى روزها به حدئ جمعيت زياد است كه راه عبور و مرور در طبقه دوم تقريباً مشكل و سخت می گردد. و بازدیدکنندگان به سختی عبور می کنند.

بهتر است بدانید که از مزاياى اختصاصى اين پل سدى بوده كه براى آن در موقع ساختن در نظر گرفته ‏شده است كه هر زمان اقتضاء داشته با بستن چشمه‏ هاى پايين آب بالا مى ‏آمده و حكم درياچه و سدى پيدا مى ‏كرده و از اين رو گفته ‏اند: داراى جهان پناه عباس درياچه و سد و پل بنا كرد

قابل توجه است که  بناى اين سد و درياچه براى اين بوده كه منظره عمارات و باغ هاى واقع در آن محل باشد و در هنگام جلوس در آن عمارات و باغات از منظره درياچه‏اى كه با بستن سد ايجاد مى ‏گرديد لذت بخش باشد. لازم به ذکر است که اين پل علاوه بر اينكه براى عبور و مرور قوافل و عابران ساخته شده بود براى تفرج و گردش مردم و پادشاه نيز مناسب بوده است. در واقع چنانچه از قصص الخاقانى نقل شده در سال (1060 ه.ق) كه پل ساخته شد و به پل شاهى مشهور شد جالب است بدانید که بعد از تعطيلات نوروز آن سال برحسب فرمان شاه عباس ثانى پل را آيين بندى و چراغان كردند و هر يك از غره‏هاى آن را يكى از امراء و بزرگان تزيين نمود و براى جشن فراهم  گرديد و شعراى مشهدى قصيده‏اى در 45 بيت و نيز صائب تبريزى قصيده‏اى در وصف آن چراغانى و جشن سروده‏ اند.

مؤلف تاريخ اصفهان ورى چنين گفته درباره پل خواجو :

جالب است بدانید که  مبانى شگرف اصفهان يكى پل هايى است كه روى زاينده رود بنا شده مانند پل بابا ركن الدين كه به پل خواجو مشهور است. در واقع ريشه و اساسش قبل از عجم بوده و زمان تركمان‏هاى آق‏ قوينلو تعميرى از آن شده و به عهده صفويه مرتبه بالا را طرح انداخته و در بيگلربيگى صدر اصفهانى روى مرتبه فوقانى بالاخانه ساخته بود به نام خود كه در 1310 اجزاى ظل السلطان تخریب کردند و راه چهار باغ نو است براى تخت پولاد.بهتر است بدانید که  نا ميدن آن به پل خواجو به خاطر اين است كه در مجاورت محله خواجو ساخته شده و پل شيراز از اين نظر كه نزديك جاده اصفهان به شيراز واقع گرديده و پل گبرها از نظر اين كه گبرها از اين پل به محله خود می ‏رفته‏ ند و پل حسن آباد از جهت اين كه محل خواجو را در قديم حسن آباد نامیده می شده است .و اما پل شاهى از اين جهت بود كه چون شاه عباس دوم در سال يك هزار و شصت پل را كامل كرد و از هر جهت آراسته گرديد به پل شاهى مشهور گرديد و تيمورى از آن نظر گفته‏ اند كه تيمور به داماد خود حسن پاشا دستور داده بود كه آن پل را بنا كند و او نیز بنا كرد.

قابل توجه است که از گفتار مورخان مشخص است كه در جاى كنونى پل هاى خواجو پل ديگرى بوده كه به وضع آندراس در آمده بوده و قابل استفاده نبوده است و از اين رو شاه عباس دوم دستور داده بر طبق نقشه پلى بر روى زاينده رود كه در نزديكى باغ سعادت آباد و عمارت آينه خانه بوده ساخته شود و كاركنان بر طبق دستور ساعى بوده ‏اند كه اين پل از پل الله ورديخان و ساير پل ها زيباتر و بهتر ساخته گرددو مسلم پل با وضع كنونى بعد از شاه عباس دوم ايجاد شده و پلى كه پيش بوده، اهميتى از نظر ساختمان نداشته است و مسلم سطح معمارى آن پل در هنگام احداث پل الله ورديخان پائين‏تر بوده است. در واقع در طول اين پل اختلاف است، چنانچه در گفته ‏هاى پيش نوشته شد طول را 150 و عرض را 14 متر نوشته ‏اند ولى در گنجينه آثار تاريخى اصفهان طول 132/5 متر و عرض 12 متر نوشته شده بود. بهتر است بدانید که عدد چشمه اين پل را بعضى 26 و برخى 24 و كسانى 21 و ديگران 28 نوشته ‏اند و گمان می ‏رود بعضى از چشم‏هاى آن در زير شن و خاك مسطور شده باشد.حتما از این شهر زیبا و پل ها و مناطق تاریخی آن دیدن کنیدو لذت ببرید.

نم و رطوبت شدید بر دیواره های پل تاریخی خواجو

«شاهین سپنتا» فعال میراث‌فرهنگی در این باره می‌گوید: «پل تاریخی خواجو با وضعیت نابسامانی مواجه شده، میزان تَرک‌های فعال بر بدنه این پل تاریخی روز به روز افزایش پیدا می‌کند. چنانچه به‌نظر می‌رسد دیوارهای آجری این پل در حال فرو ریختن است.»

پل خواجو +تاریخچه و عکس

مطالب مرتبط:

پل طبیعت تهران