دلیل علمی “بختک” و درمان بختک به سادگی |

بختک

بختک ,بختک چیست,بختک فلاح,بختک به انگلیسی,بختک در اسلام,بختک در قران,بختک یا فلج خواب,بختک چیست,بختک چیست,بختک چیست,علت بختک چیست,اصطلاح بختک چیست,بیماری بختک چیست,دلیل بختک چیست,درمان بختک چیست,بختک خواب چیست,بختک یا فلج خواب چیست,بختک یا فلج خواب,درمان بختک یا فلج خواب,علت بختک یا فلج خواب

در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم در مورد بختک صحبت کنیم .امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.بَختَک حالت اختناق و سنگینی است که گاهی در خواب به انسان دست می‌دهد، رؤیای وحشتناک توأم با احساس خفقان و سنگینی بدن که انسان را از خواب می‌پراند. خفتک، خفتو، برفنجک، درفنجک و فرنجک و فدرنجک و برغفج و برخفج و خفج و فرهانج و کرنجو، سکاچه و تپتپو هم گفته شده به عربی کابوس می‌گویند.عوام احساس سنگینی که گاهی اوقات به شخصی که خوابیده دست می‌دهد را به وسیله آن توجیه می‌کنند. پدیده پزشکی فلج خواب در واقع همان بختک است.

بختک چیست؟

بختک در افسانه‌ها و باور عامیانه ایرانی نام موجودی تخیلی است که شبها قصد خفه کردن افراد در خواب را دارد. یک موجود نامریی که شب هنگام بر بدن انسان چیره می‌شود و تمام بدن را در اختیار گرفته و قفل می‌کند، در این حالت انسان فقط نظاره‌گر ناتوانی خود است. این حالت اختناق و سنگینی که گاهی در خواب به انسان دست می‌دهد، با رویای وحشتناک توام با احساس خفقان و سنگینی بدن همراه است که انسان را از خواب می‌پراند. در هنگام رخ داد این پدیده ترسی بدون دلیل وجود انسان را دربرمی‌گیرد و انسان توان کوچک‌ترین واکنشی نسبت به این ترس ندارد. در برخی باورهای قدیمی معتقدند که این موجود روی سینه افراد می‌نشیند و تمام وجود آنها را فلج می‌کند. شاید ترس انسان گرفتار از این موجود نیز بدلیل این است که حضور آنرا بر روی خود احساس می‌کند ولی نمی‌تواند آنرا ببیند. برخی دیگر بر این باورند که این موجود در درون انسان رخنه می‌کند و بدن را در اختیار می‌گیرد.

بختک یا فلج خواب

فلج خواب (به انگلیسی: Sleep Paralysis) که در میان عوام به “بختک” معروف است نوعی اختلال خواب است. حالتی است که معمولاً از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و در این مدت شخص پس از بیدار شدن از خواب یا گاهی پیش از به خواب رفتن، توانایی انجام حرکات ارادی از خود ندارد و این حالت معمولاً با ترس همراه است.

سازوکار علمی بختک چیست

در طی خواب در مرحلهٔ حرکت تند چشم در خواب به انگلیسیRapid eye movement ( REM) ، یعنی مرحله‌ای که فرد خواب رؤیا می‌بیند، مغز انتقال پیام‌های عصبی به سوی عضلات اسکلتی (به استثنای عضله دیافراگم و عضلات چشم) را متوقف می‌سازد، تا انسان رویاهای خود را برون ریزی نکند (یعنی مثلاً وقتی در خواب می‌بیند می‌دوید، از رختخواب بلند نشوید و شروع به دویدن نکنید). هنگامی که شما قصد دارید از خواب بیدار شوید، مغز مجدداً کنترل عضلات را به دست می‌گیرد. اما گاهی اوقات، قبل از اینکه مغز کنترل عضلات اسکلتی را به دست گیرد و عضلات از حالت فلج بودن خارج گردند، انسان هوشیاری خود را باز می‌یابید که نتیجهٔ آن احساس ترس آور فلج بودن بدن خواهد بود. نقطهٔ مقابل این عارضه زمانی است که برخی افراد هنگام دیدن رویا، دست‌ها و پاهای خود را تکان می‌دهند یا در موارد شدید تر دچار خوابگردی(راه رفتن در حین خواب) می‌شوند.

بختک چه شکلی است؟

در برخی افراد کابوس فقط در ترس و وحشت خلاصه نمی شود بلکه بسیاری از افراد در خواب نمی توانند حرکت کنند یا به عبارتی در خواب فلج می شوند که این موضوع ترس شما را بیشتر می کند. بدتر از همه آن است که گاهی توهم های ترسناک نیز چاشنی این علائم می شود و در این زمان احساس می کنید جسمی مانند سایه یا یک هیولا در تاریکی در حال حرکت است یا به سمت شما می آید ولی ترس و وحشت شما زمانی شدت می یابد که شما نمی توانید حرکت کنید یا فریاد بزنید اما خوشبختانه همه این ها از علائم خواب است و هیچ آسیبی به شما نمی رسد.

بختک سراغ چه کسانی می آید؟

در افرادی که اختلالات خواب دارند ممکن است اختلال فاز رم (REM) اتفاق بیافتد و بی حسی و بی حرکتی در این فاز به درستی عمل نکند و این افراد واکنش های شدید فیزیکی مانند رفتارهای خشونتی و عصبی در خواب از خود بروز دهند.برخی عوامل مانند کمبود خواب، عوامل ژنتیکی، استرس یا اضطراب زیاد موجب اختلال در خواب می شوند و برخی عوامل نیز موجب برهم خوردن ساعت خواب بدن می شوند که از جمله آن می توان اختلال های ذهنی، اختلال دو قطبی، به پشت خوابیدن، حمله هایی که در خواب اتفاق میفتد، گرفتگی عضلات بدن مانند گرفتگی عضله پا، استفاده از برخی داروها مانند داروهایی که برای بیش فعالی تجویز می شود و مصرف مواد مخدر اشاره کرد.

بختک یا فلجی در خواب از کجا می آید؟

بختک یا فلج خواب چند علامت مشخص دارد که مهم ترین آن ناتوانی در حرکت دادن بدن و صحبت کردن است به طوری که فرد به دلیل ترس و دلهره می خواهد فریاد بزند اما انگار بی فایده است. از دیگر علائم این مشکل احساس خفگی است به گونه ای که فرد تصور می کند به زمان مرگ نزدیک شده و انگار موجودی روی قفسه سینه او قرار گرفته است. در این وضعیت ممکن است توهمات شنیداری، دیداری یا حتی لمسی اما رؤیا مانند نیز اتفاق بیفتد؛ چیزهایی مثل احساس حضور فردی در اتاق، احساس فشردگی در قفسه سینه، دیدن منبع نور، شنیدن صدای افراد، دیدن شبح، تجربه خروج از بدن و… طبیعی است که بارزترین علامت در این حالت احساس وحشت و اضطراب است.

بختک,بختک چیست,بختک در اسلام,بختک در قران,بختک یا فلج خواب,بختک چیست

افسانه هایی در مورد بختک

بَختَک در افسانه‌ها و باور عامیانه ایرانی نام موجودی تخیلی است که شبها قصد خفه کردن افراد در خواب را دارد. برخی منابع نیز بختک را با کابوس هم‌معنی دانسته‌اند. البته بختک با کابوس هم معنا نیست، بختک موجودی نامریی است که شب هنگام بر بدن انسان چیره می‌شود و تمام بدن را در اختیار گرفته و قفل می‌کند، درین حالت انسان فقط نظاره‌گر ناتوانی خود است. ترسی بدون دلیل وجود انسان را در بر می‌گیرد و انسان توان کوچک‌ترین واکنشی نسبت به این ترس ندارد. در برخی باورهای قدیمی معتقدند که بختک روی سینه افراد می‌نشیند و تمام وجود آن‌ها را فلج می‌کند. شاید ترس انسان گرفتار از این موجود نیز به دلیل این است که حضور آنرا بر روی خود احساس می‌کند ولی نمی‌تواند آنرا ببیند. برخی دیگر بر این باورند که بختک در درون انسان رخنه می‌کند و بدن را در اختیار می‌گیرد. اصطلاح «بختک روی زندگیش افتاده» نیز ازین جا وارد ادبیات فارسی شده‌است. بختک یا فرنجک، به عقیده عوام، کنیز اسکندر بود. هنگامی که کلاغ به مشک محتوی آب حیات که اسکندر با خود از ظلمات آورده بود منقار زد و آن را درید و آب حیات بر زمین ریخت، این کنیز بی‌درنگ مشتی از آن آب را برداشته نوشید و اسکندر که سخت خشمگین شده بود به ضرب شمشیر بینی او را بینداخت، و فرنجک از گِل، و به قولی از خمیر، بینی ئی برای خود ساخت. فرنجک که به سبب نوشیدن آن آب عمر جاودانه یافته‌است چون کسی را به پشت خفته ببیند بر سینه او می‌جهد. اگر در آن حال خفته بیدار شده چنگ در بینی او اندازد فرنجک از بیم آن که بینیش کنده شود گنجی از گنجهای اسکندر را که می‌شناسد رشوت خواهد داد تا دست از بینیش بردارد. بختک که به سبب همین افسانه بینی گلی، دماغ گلی و خمیری نیز خوانده می‌شود به عقیده عوام در تاریکی و بخصوص زیر درخت‌ها و در جنگل‌ها و باغ‌ها می‌گردد. ظاهراً این اعتقاد از ناآگاهی عوام به گاز کربنیکی که شب‌ها از گیاهان متصاعد می‌شود و کسی را که در جنگل یا در زیر درخت خفته باشد به خفقان می‌افکند ناشی شده‌است. برخی افراد معتقدند، در صورتی که بتوان گلو یا دماغ بختک را گرفت، می‌توان هر آرزویی کرد تا بختک آن را برآورده کند.عده‌ای از مردم معتقدند که فلج خواب دلیلی ماورایی دارد، رایج‌ترین باور در ایران وجود موجودی به نام بختک یا خفتک است که بنابر باورهایی، بختک نوعی جن می‌باشد و با نشستن روی سینهٔ اشخاص باعث می‌شود که آن‌ها نتوانند تکان بخورند.

علائم بختک

در فلج خواب معمولاً یک یا چند مشخصهٔ زیر وجود دارد: ۱- عدم توانایی در صحبت کردن، حرکت دادن بدن، دست و پا و معمولاً عدم توانایی در بازکردن پلک چشم. ۲- احساس ترس و حتی توهمات شنیداری (مثل قدم‌هایی که نزدیک می‌شوند، یا زمزمه در گوش)، دیداری، لمسی، خفگی، سنگینی روی قفسهٔ سینه و… که به آن‌ها توهمات خواب یا هیپناگوژیک می‌گویند

فرایند ایجاد بختک

در طی خواب در مرحلهٔ حرکات سریع چشم (REM)، یعنی مرحله‌ای که رویا بینی در آن روی می‌دهد، مغز انتقال سیگنال‌های عصبی بسوی عضلات اسکلتی (به استثنای عضلهٔ دیافراگم و عضلات حرکت دهنده تخم چشم) را متوقف می‌سازد، تا شما رویاهای خود را برون‌ریزی نکنید. یعنی مثلاً وقتی خواب می‌بیند در حال دویدن هستید، از رختخواب بلند نشوید و شروع به دویدن کنید. هنگامی که شما قصد دارید از خواب بیدار شوید، مغز مجدداً کنترل عضلات را به دست می‌گیرد. اما گاهی اوقات قبل از اینکه مغز کنترل عضلات اسکلتی را بدست گیرد تا عضلات از حالت فلج بودن خارج گردند، شما هشیاری خود را باز می‌یابید. که نتیجهٔ آن احساس هراس آور فلج بودن بدنتان خواهد بود. نقطهٔ مقابل این عارضه زمانی است که مغز در برخی افراد در مرحلهٔ رویابینی انتقال سیگنال به سوی عضلات اسکلتی را متوقف نمی‌کند باعث می‌شود که آن‌ها هنگام رویا دیدن دست‌ها و پاهای خود را تکان دهند یا در موارد شدیدتر دچار خواب‌گردی شوند.

عوامل افزایش ریسک بختک

۱-کسانی که بطور طاق باز و رو به پشت می‌خوابند بیشتر به فلج خواب دچار می‌شوند. ۲-برنامهٔ خواب نامنظم و محرومیت از خواب. ۳- افزایش استرس و اضطراب. ۴- تغییرات ناگهانی در سبک یا محیط زندگی. ۵- مصرف قرص‌های خواب آور و آنتی هیستامین‌ها.

راههای مقابله با بختک

۱- سعی کنید انگشتان دست یا پای خود را تکان دهید. ۲- چشمان خود را به شدت تکان دهید، به دنبال آن پلک‌ها و سر خود را. ۳- سعی کنید وضعیت خروج از بدن را در خودتان القا کنید. ۴. در صورت مشاهدهٔ کسی که دچار فلج خواب شده است، می‌توان با صدا کردن اسمش یا لمس بدنش او را از این حالت خارج کرد. 5. برای جلوگیری از تکرار این حالت می توان مقداری آب نوشید. کم آبی بدن، یبوست و اختلالات روده ارتباط معنا داری با این عارضه دارند.

بختک یا فلجی در خواب از کجا می آید؟

مرحله ای از خواب رم (REM) نام دارد در این مرحله که به آن حرکت سریع چشم می گویند، بدن به حالت فلج شناخته شده ای به نام اتونیا رم می رود، این مرحله بخشی از روند طبیعی خواب است که عضله های بزرگ فلج می شوند. یکی از مهم تربن دلایل این فلج شدن آن است که بدن در طول خواب از آسیب هایی که ممکن است در اثر حرکت به وجود آید در امان است. گفتنی است، رم (REM) یک مرحله از خواب است که رویا در آن رخ می دهد و به همین دلیل در صورتی که بدن به حالت بی حسی یا فلجی نرود ممکن است درخواب به رویاهای خود واکنش جسمی یا حرکتی نشان دهد.

از شر بختک چگونه خلاص شویم؟

وقتی شما در خواب و بیداری نمی توانید حرکت کنید و ترس و وحشت وجود شما را گرفته است، می توانید با برخی روش ها با آن مقابله کنید. 1. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید زمانی که شما احساس می کنید در خواب فلج شده اید سعی نکنید با تلاش بیشتر برای حرکت یا مبارزه با آن از این حالت خلاص شوید زیرا ممکن است حتی با دست و پا زدن و تلاش بیشتر این بی حسی و بقیه علائم تشدید شود و شما بیشتر وحشت کنید در این زمان فقط کافی است نفس عمیق بکشید و به خودتان یادآوری کنید حالتان خوب است. 2.نجات از فلجی و بی حسی زمانی که خواب بد دیده اید اما در خواب و بیداری هستید و احساس فلجی می کنید می توانید انگشتان خود را تکان دهید یا سعی کنید مشت خود را گره کرده و باز کنید تا از خواب به طور کامل بیدار شوید و از بی حرکتی، حس خفگی و فشار در قفسه سینه خلاص شوید. 3.سعی کنید بیدار شوید با یک حرکت یا تکان شدید در بدن حالت فلجی ازبین خواهد رفت ،همچنین وقتی از خواب برخاستید آب سرد بر روی صورت خود بپاشید تا این حالت از شما دور شود. سعی کنید در رختخواب نمانید زیرا شانس آنکه دوباره فلجی در خواب به سراغتان بیاید زیاد است، پس از آن که کمی آرام شدید به رختخواب خود بازگردید زیرا استرس یک عامل بزرگ و مهم در فلجی خواب است و برای آن که این وحشت ها در خواب اتفاق نیفتد افکار استرس زا را قبل از خواب از خود دور کنید.