آرامگاه فردوسی +تاریخچه و عکس

آرامگاه فردوسی کجاست،آرامگاه فردوسی مشهد،آرامگاه فردوسی توس،آرامگاه فردوسی ساعت بازدید،آرامگاه فردوسی در توس

فردوسی شاعر اهل فرهنگ و شعر است که در مشهد آرامیده است.

آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است.این بنای یادمان توسط هوشنگ سیحون بر پایهٔ طرح پیشین آن توسط حسین لرزاده با کمی تغییرات در ابعاد و اندازه و تزئینات، طراحی و بازسازی شد.ساختمان کنونی آرامگاه در سال ۱۳۱۳ هم‌زمان با آیین‌های هزاره فردوسی گشایش یافت .آرامگاه فردوسی مکاني است در توس، در فاصله بيست و پنج کيلومتري شهر مشهد به سمت قوچان که اینک «مجموعه فرهنگي باغ آرامگاه حکيم ابوالقاسم فردوسی» نامیده شده است .لازم به ذکر است که بنا بر مقدمه شاهنامه بايسنقري، ارسلان جاذب (م: حدود ۴۲۱ق) که از سال ۳۸۹-۴۱۹ ق والي توس بود، «بر مرقد فردوسی قبه اي ساخت» (رياحي، ۱۳۸۲: ۳۵۷). فردوسی به ارسلان جاذب علاقه داشته و در ديباچه شاهنامه،او را «دلاور سپهدار توس» خوانده است  و وي را به سخا ستوده است:

و ديـگر دلاور سپـهــدار تـوس که درجنگ بر شير دارد فسوس

ببخشد درم هرچه يابد ز دهر هـمـه آفـريـن جـويـد از دهـر بهـر

به يزدان بود خلق را رهنماي سرشاه خواهد که باشد به جاي

(فردوسي، ۱۳۸۶: 18.1)

بهتر است بدانید که آنچه ارسلان جاذب بر مزار فردوسي بنا کرده بود، تا سال ۵۱۰ هجري که نظامي عروضي- نويسنده و شاعر سده ششم- آن را زيارت کرد، برقرار بوده است  (نظامي عروضي، ۱۳۸۰:۸۳). ظاهرا بناي آرامگاه فردوسی به هنگام فتنه غزان ( در اواسط سده ششم) و حمله ئ لشکريان چنگيز و پسرش تولي خان به توس (در سال هاي ۶۱۷ و ۶۱۸ ق) همچنان پابرجا بود، چرا که بنابر مقدمه شاهنامه بايسنقري، زمان که گرگوز، امير مغول، حاکم توس (۶۳۸-۶۴۱ ق) شد (تاريخ جهانگشا، ۱۳۸۲: ۲/۲۳۷-۲۳۸)، براي ساختن قلعه اي در شهر توس، بناي آرامگاه را تخریب نمود و آلات و مصالح آن را براي عمارت قلعه خود به کاربرد (رياحي، همان). لازم به ذکر است که دو سده بعد، در ۱۲۳۶ ق/ ۱۸۲۱م، فريزر انگليسي، مامور کمپاني هند شرقي، قبر فردوسي را مزاري محقر با گنبدي کوچک مزين به کاشي، در وسط خرابه توس توصيف شده است (شاپور شهبازي، ۱۳۸۸:۲۷ و شجاع کيهاني، ۱۳۹۰: ۲۸۳).

جالب است بدانید که بنا به گزارش لرد کرزن، سياستمدار انگليسي،مزار فردوسي با همان وصفي که فريزر کرده بود، تا حدود سال ۱۸۷۵ م پيدا بود، اما پس از آن تاريخ اندک اندک همان گنبد کوچک نيز از بين رفت و مزرعه گندم قبر شاعر را فراگرفت (کرزن، ۱۳۸۰: ۱/۲۴۱-۲۴۲). در دوره ناصرالدين شاه و به دستور وي، آصف الدوله شيرازي (م. ۱۳۰۴ ق)، والي خراسان، ماموريت يافت تا قبر فردوسي را پیدا نماید. او به راهنمايي چند فرانسوي که به توس رفته بودند، مزار شاعر را پيدا کرد و براي احداث عمارتي در خور، به طور موقت، دو اتاق روي قبر بنا کرد، اما زمانینگذشت که از حکومت خراسان برافتاد و از اين رو نتوانست برنامه خود را به پايان رساند (شجاع کيهاني، همان: ۲۸۴ و شاپور شهبازي، همان). در واقع با به قدرت رسيدن رضاخان و افزايش روحيه ملي گرايي در ايران، بعضي از پژوهشگران و فرهيختگان بر آن شدند تا دولت را به ساخت آرامگاهي شايسته و در خور شان فردوسي تشويق کنند. در اين راستا محمد تقي بهار (مشهور به ملک الشعرا) چندين مقاله درباره ضرورت انجام اين کار نوشت و با زيرکي کوشيد تا به رضاخان القا کند که اثبات ملي گرايي اش در گرو ساخت آرامگاه فردوسي می باشد. او حتي با لحني تند، خطاب به دولتمردان و سرکردگان حکومتي نوشت: «در غير اين صورت ( يعني کوتاهي در ساخت آرامگاه)، ما مردم خراسان خود آن بنا را خواهيم ساخت» (شاپور شهبازي، همان و ساکت، ۱۳۸۹: ۱۰۹-۱۱۰).

بهتر است بدانید که نظارت ساخت به حسين لرزاده واگذار شده است . همچنين حسين حجار باشي زنجاني سنگتراشي سنگ هاي بنا و قبر را برعهده گرفته است . در واقع طاهرزاده نيز سنگ نوشته هاي آرامگاه را که به خط نستعليق و از اشعار فردوسي است، آماده کرد. البته توانست سرانجام بناي آرامگاه در سال ۱۳۱۳خورشيدي، همزمان با جشن بزرگ و جهاني «هزاره فردوسي»۴ به اتمامبرساند  و در همان جشن افتتاح گشت.

در واقع بر بدنه دو ضلع جنوبي و شرقي تالار (زيرزمين) نقش هاي سنگي برجسته از داستان هاي شاهنامه خودنمایی مي کند. نقش هاي ضلع جنوبي عبارتند از: « زال در پناه سيمرغ»، «نبرد زال با شير»، «به کمند گرفتن رستم رخش را»، «نبرد رستم با اژدها»، «به کمند افتادن زن جادوگر به دست رستم»، «نبرد رستم با ديو سفيد»، «رفتن رستم به نبرد شاه مازندران»، «نبرد رستم با يکي از پيل تنان مازندران»، «چاره جويي رستم از سيمرغ براي شکست اسفنديار»، «آوردن رستم تير دوشاخ را از جنگل» و «جنگ رستم با اسفنديار و پيروزي رستم». البته نقش هاي ضلع شرقي هم عبارتند از: «ضحاک ماردوش و قيام کاوه آهنگر در برابر ضحاک» و «انوشيروان ساساني». حجاري هاي اين نقوش برجسته، اثر فريدون صديقي و خوشنويسي شرح آن ها از حسن زرين خط می باشد.این ینای زیبا را حتما بعد از زیارت امام رضا(ع) در مشهد ببینید.

زیبا بروفه در آرامگاه فردوسی

الناز شاکردوست در آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی +تاریخچه و عکس

مطالب مرتبط:

آرامگاه حافظ

آرامگاه سعدی